Jenis Konversi Untuk Volume Material atau Bahan
Besarnya faktor konversi akan sangat tergantung dari type bahan dan derajat pengerjaannya (periksa tabel 3.1.). Faktor konversi seperti pada tabel 3.1. ini dinamakan juga faktor kembang susut bahan.
Berbagai jenis material seperti pasir, tanah liat, tanah kapur, kerikil, kerikil kasar,pecahan cadas atau batu keras dan material lainnya memililiki faktor perbadingan pengembangan atau penyusutan.
Disamping faktor ini dalam menentukkan keperluan bahan perlu diperhitungkan pula adanya faktor kehilangan akibat pengerjaan atau angkutan. Faktor kehilangan ini besarnya antara 0 % - 25 %. Faktor kembang susut dan faktor kehilangan bahan pada dasarnya ditetapkan berdasarkan pengalaman, pengamatan atau percobaan.
Selain dari hal diatas perlu juga tabel B.D ( Berat Jenis ) bahan material untuk menghitung berat muatan dapat dilihat padat tabel dibawah ini.
Tabel III-1 JENIS KONVERSI UNTUK VOLUME MATERIAL
( Faktor Perbandingan Pengembangan / Penyusutan )
|
JENIS TANAH
|
KONDISI TANAH SEMULA
|
KONDISI TANAH AKAN DIKERJAKAN
|
||
|
ASLI
|
LEPAS
|
PADAT
|
||
|
PASIR
|
Asli
Lepas
Padat
|
1.00
0.90
1.05
|
1.11
1.00
1.17
|
0.95
0.85
1.00
|
|
TANAH LIAT BERPASIR
|
Asli
Lepas
Padat
|
1.00
0.80
1.11
|
1.25
1.00
1.30
|
0.90
0.72
1.00
|
|
TANAH LIAT
|
Asli
Lepas
Padat
|
1.00
0.70
1.11
|
1.25
1.00
1.59
|
0.90
0.63
1.00
|
|
TANAH CAMPUR KERIKIL
|
Asli
Lepas
Padat
|
1.00
0.85
0.93
|
1.18
1.00
1.09
|
1.08
0.91
1.00
|
|
KERIKIL
|
Asli
Lepas
Padat
|
1.00
0.88
0.97
|
1.13
1.00
1.10
|
1.03
0.91
1.00
|
|
KERIKIL KASAR
|
Asli
Lepas
Padat
|
1.00
0.70
0.77
|
1.42
1.00
1.10
|
1.29
0.91
1.00
|
|
PECAHAN CADAS ATAU BATUAN KERAS
|
Asli
Lepas
Padat
|
1.00
0.61
0.82
|
1.65
1.00
1.35
|
1.22
0.74
1.00
|
|
PECAHAN GRANIT ATAU BATUAN KERAS
|
Asli
Lepas
Padat
|
1.00
0.50
0.76
|
1.70
1.00
1.30
|
1.31
0.77
1.00
|
|
PECAHAN BATU
|
Asli
Lepas
Padat
|
1.00
0.57
0.71
|
1.75
1.00
1.24
|
1.40
0.80
1.00
|
|
BATUAN HASIL PELEDAKAN
|
Asli
Lepas
Padat
|
1.00
0.56
0.77
|
1.80
1.00
1.38
|
1.30
0.72
1.00
|
Sumber : Kapsitas & Produksi alat – alat berat, 1,
( Komatsu, Specifikations And Application handbook Edition-7, Hal 5- 5
Contoh:
Matrial Tanah Lepas menjadi Padat.
Pemadatan Tanah
• Harus dilaksanakan pemindahan tanah 1.000 m3 dari tanah asli
- Berapa volume termaksud sesudah digali untuk diangkut
- Berapa jadinya volume termaksud kalau dipadatkan
• Dengan menggunakan tabel 3.1. didapat hasil sebagai berikut :
|
|
Tanah Asli
|
Tanah Lepas
|
Tanah Padat
|
|
Tanah Liat
Pasir
|
1.000 m3
1.000 m3
|
1,25 x
1.000 = 1250 m3
1,11 x
1.000 = 1110 m3
|
0,9 x 1250
= 1.125 m3
0,95 x 1110
= 1.093 m3
|
TABEL III-2 BERAT / VOLUME ( Berat Jenis )
|
NO
|
BAHAN
|
LEPAS
|
|
|
Kg / m3
|
L b / yd3
|
||
|
1.
|
Bauxit
|
1420
|
2400
|
|
2.
|
Caliche
|
1250
|
2100
|
|
3.
|
Carnotite,
Biji Uranium (Uranium Cre)
|
1630
|
2750
|
|
4.
|
Cinders
|
560
|
950
|
|
5.
|
Lempung –
Alam
|
1660
|
2800
|
|
6.
|
Lempung –
Kering
|
1480
|
2500
|
|
7.
|
Lempung –
Basah
|
1660
|
2800
|
|
8.
|
Lempung
& Koral Kering
|
1420
|
2400
|
|
9.
|
Lempung
& Koral Basah
|
1540
|
2600
|
|
10.
|
Batubara
Mentah / Kotor
|
1190
|
2000
|
|
11.
|
Batubara
dicuci bersih
|
1100
|
1850
|
|
12.
|
Bituminous,
Mentah kotor
|
950
|
1600
|
|
13.
|
Bituminous,
Di cuci bersih
|
830
|
1400
|
|
14.
|
Kondisi 75
% Batu, 25 %
|
1960
|
3300
|
|
15.
|
Komposisi 50 % Batu 25 %, 50 % tanah
|
1720
|
2900
|
|
16.
|
Komposisi
25 % Batu 75 % tanah
|
1570
|
2650
|
|
17.
|
Tanah
Gumpalan Kering
|
1510
|
2550
|
|
18.
|
Tanah
Galian Basah
|
1600
|
2700
|
|
19.
|
Tanah
Berlapis
|
1520
|
2100
|
|
20.
|
Granite
Pecah
|
1660
|
2800
|
|
21.
|
Koral –
Sirtu
|
1930
|
3250
|
|
22.
|
Koral
Kering
|
1510
|
2550
|
|
23.
|
Koral Keril
6 – 60mm ( ¼” – 2” )
|
1690
|
2850
|
|
24.
|
Koral Basah
6 – 50 mm ( ¼” – 2” )
|
2020
|
3400
|
|
25.
|
Gips Pecah
|
1810
|
3050
|
|
26.
|
Gips Belah
|
1600
|
2700
|
|
27.
|
Hematite,
Biji Besi, Kwalitas Baik
|
1810 – 2450
|
4000 – 5400
|
LANJUTAN TABEL III-2 BERAT / VOLUME ( Berat Jenis )
|
NO
|
BAHAN
|
LEPAS
|
|
|
Kg / m3
|
L b / yd3
|
||
|
28.
|
Limestone –
Pecah
|
1540
|
2600
|
|
29.
|
Magentite
Biji Besi
|
2790
|
4700
|
|
30.
|
Pyrite,
Biji Besi
|
2560
|
4350
|
|
31.
|
Pasir
Kering Lepas
|
1429
|
2400
|
|
32.
|
Pasir Damp
|
1690
|
2850
|
|
33.
|
Pasir Basah
|
1840
|
3100
|
|
34.
|
Pasir &
Lempung Lepas
|
1600
|
2700
|
|
35.
|
Pasir &
Lempung Padat
|
2400
|
4050
|
|
36.
|
Pasir &
Koral Kering
|
1720
|
2900
|
|
37.
|
Pasir &
Koral Basah
|
2020
|
3400
|
|
38.
|
Batu campur Pasir
|
1510
|
2550
|
|
39.
|
Batu Belah
|
1600
|
|
|
40.
|
SBST /DSBST
|
2.000
|
|
|
41.
|
ATB /AC
/HRS
|
2.300
|
|
|
42.
|
Agregate
Base
|
2.200
|
|
|
43.
|
Batu Pecah
|
1.554
|
|
|
44.
|
Batu Kali
|
1.552
|
|
|
45.
|
Pasir
|
1.442
|
|
|
46.
|
Galian
Tanah
|
1.009
|
|
|
47.
|
Aspal Beton
|
2.200
|
|
|
48.
|
Beton
|
2.400
|
|
Demikian Tabel ini saya publikasikan semoga bermanfaat.